Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Kalendarium zawiera drobne nieścisłości w datach, które zostaną później poprawione. Wynikają one z faktu, iż rodzina Brodackich ciągle zmieniała miejsce pobytu, zarówno z powodu spraw zawodowych, jak i z konieczności losowych. Maria Brodacka uczyła się w wielu szkołach w Białej (obecnie Bielsko-Biała), Wiedniu, Krakowie i Lwowie, co dla dziecka musiało być na pewno trudnym przeżyciem. Nawyk ciągłego podróżowania pozostał Brodackim w okresie międzywojennym: kursowali wówczas w czworokącie Warszawa – Kraków – Lwów (Pustomyty) – Lesko. Po wojnie, na skutek wygnania z Warszawy i ogólnej nędzy, Maria Brodacka zakorzeniła się w Krakowie, jednak często powracała do rodzinnego Leska, szczególnie w okresie wakacyjnym.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Rodzeństwo: Maria i Stanisław Brodaccy z maleńką Zosią Witoszyńską

1904

22.03 – urodzona we Lwowie z Matki Anny z Moszczeńskich (1880-1945) i Ojca Władysława Brodackiego (1871-1934).

1910/1911

Maria Brodacka pobierała naukę w domu. Brodaccy mieszkają wówczas w Białej.

26.06 – Maria Brodacka zdaje egzamin w Prywatnej 4-klasowej polskiej szkole ludowej pospolitej im. Tadeusza Kościuszki w Białej (patrz: historia tej szkoły i jej roli w walce z germanizacją).

1911

1.10. – rozpoczęła naukę w Privat Volsk- und Buergerschule pw. Świętej Hildegardy w Białej, prawdopodobnie dzięki wstawiennictwu katechety, ks. Władysława Mączyńskiego.

1912 – 1913

Maria Brodacka uczy się w Zakładzie Niedziałkowskiej we Lwowie (II-III klasa).

1913-1914

Brodaccy mieszkają w Wiedniu przy ul. Rauchfangkehrergasse, gdzie również (prywatnie) uczy się mała Maria (IV klasa). Lata później wspominała, że w parku miejskim miała okazję spotkać na spacerze samego cesarza Franciszka Józefa.

1914

Brodaccy przenoszą się do Lwowa. Mieszkają w domu przy ul. Świętej Teresy 2c (obecnie ul. Metropolity Andrzeja, ukr. Вулица Метрополита Андрея). Na skutek wybuchu wojny i zajęcia Lwowa przez moskali wkrótce jednak przenoszą się do Krakowa. Ciągłe przenosiny sprawiają, że ostatecznie Maria Brodacka nigdzie nie przebywa dłużej, niż kilka lat.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Charakterystyczne, że ul. Św. Teresy położona jest stosunkowo blisko dworca kolejowego.

Lata 1915-1918

Maria Brodacka uczy się w Prywatnym Gimnazjum Realnym SS. Urszulanek w Krakowie. Mieszka na ulicy Niecałej, jak również na ul. Retoryka i Radziwiłłowskiej.

Lata 1918-1923

Brodaccy przenoszą się znów do Lwowa (mieszkają przy ulicy Technickiej 8, obecnie ulica Techniczna, niedaleko od ul. Świętej Teresy), gdzie przeżywają wojnę polsko-ukraińską. Malarka wspominała, że gdy Ukraińcy strzelali pociski leciały z okrzykiem „Lviiiiiv nasz!”, na co polska artyleria odpowiadała: „Lwów zdrów!”. Nieszczęsna wojna, która nie przyniosła niczego dobrego.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

We Lwowie Brodacka uczy się w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Jadwigi we Lwowie.

1923

26.05 – Maria Brodacka otrzymuje świadectwo dojrzałości nr 1.37 wydane przez Państwowe Gimnazjum Żeńskie im. Królowej Jadwigi we Lwowie. Uznano ją za „dojrzałą z postępem dobrym”. W komisji egzaminacyjnej Eljasz (przewodniczący), dyrektor dr. Ulrich, gospodyni klasy dr Janina Lehnertowa.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie

Maria Brodacka rozpoczyna studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (jednak ostatecznie ukończy Uniwersytet Warszawski, a wcześniej Szkołę Sztuk Pięknych). We Lwowie studiuje historię sztuki, u takich uczonych, jak dr Twardowski (etyka), dr Szelągowski (historia współczesna), prof. Chyliński (historia starożytna), dr Hartleb (odrodzenie w Polsce), dr Bulanda (rzeźba i architektura), dr Podlacha architektura i sztuka grecka oraz technologia i teoria sztuki, dr Kozicki (sztuka wczesnego renesansu we Włoszech). Dziekanem wydziału był Podlacha, a rektorem Witkowski.

Jednocześnie Maria Brodacka dokształca się zawodowo w Państwowej Szkole Przemysłowej we Lwowie (Wydział Przemysłu Artystycznego pod kierunkiem prof. Rozwadowskiego, Harlanda, Olpińskiego).

1924

30.05 – powołanie Banku Gospodarstwa Krajowego. Ojciec Marii, Władysław Brodacki wkrótce zostanie pracownikiem tego banku. Fakt ten tłumaczy ciągłe podróże i zmiany miejsca zamieszkania państwa Brodackich.

Brodaccy są właścicielami małego majątku w Pustomytach pod Lwowem. Majątek ten powstał na skutek parcelacji gruntów po metodystach. Część gruntów kupił „nafciarz” Pierściński, część p. Skoczyńska (z pochodzenia Węgierka), część kupił rolnik Kęczka, Żydówka Schaupm, a część Ojciec Marii, Władysław.

Majątek ten znajduje się przy stacji kolejowej. Wkrótce też Brodaccy zaczynają wynajmować niektóre pokoje (m. in. dla pracowników Gazoliny) i dobudowują drugi dom, a następnie (pod koniec lat 30.) rozpoczynają budowę trzeciego domu. Majątek ten nazywany jest żartobliwie „stołecznym zamkiem Brodackich”. Istnieje tam ogród, prowadzony przez Franciszka Dudę, i są posadzone truskawki. Perspektywę stopniowego wzrostu zamożności rodziny przecina jednak wybuch II Wojny Światowej.

1925

30.06 – Maria Brodacka otrzymuje świadectwo Państwowej Szkoły Przemysłowej we Lwowie (Wydział Przemysłu Artystycznego, l. Kat. 4 prof. Tadeusz Rozwadowski). Uczęszczała w I i drugim półroczu na rok drugi. Na świadectwie ze studium natury: bardzo dobry, pozostałe przedmioty: dobry.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie. Źródło: googlemaps

10.12 – Maria Brodacka składa ślubowanie w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. Rozpoczyna studia plastyczne pod kiеrunkiem prof. Tadeusza Pruszkowskiego (malarstwo), Karola Tichego (ceramika), Jakubowskiego (kilimy), Karola Stryjeńskiego (metal), Władysława Skoczylasa (grafika), Edmunda Bartłomiejczyka (grafika użytkowa).

1926

Maj – Maria Brodacka z okna mieszkania na Polnej 44 (dom BGK) obserwuje walki na Polu Mokotowskim, toczące się między żołnierzami wiernymi Marszałkowi Piłsudskiemu a żołnierzami wiernymi rządowi Witosa i prezydentowi Wojciechowskiemu. Gdy rodzina zapytała sąsiada, mającego poglądy endeckie, co teraz będzie, odpowiedział ze zgrozą: „bolszewia!”. Naturalnie nic takiego w wyniku zamachu nie nastąpiło.

1927

Wakacje Maria Brodacka spędza najprawdopodobniej nad Morzem Adriatyckim, o czym świadczy akwarela pt. Dubrownik (jedna z dwóch).

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

1928

10.05 – Przewodniczący Komisji Sztuki przy Polskim Komitecie Olimpijskim Mieczysław Treter potwierdza otrzymanie za pośrednictwem prof. Skoczylasa ryciny (faktycznie drzeworytu) Marii Brodackiej o tematyce sportowej, przeznaczonej na wystawę konkursową w Amsterdamie. Treter reprezentuje również Towarzystwo Szerzenia Sztuki Polskiej wśród obcych.

CONCOURS ET EXPOSITION D'ART OLYMPIQUE : CATALOGUE DE L'EXPOSITION AU MUSÉE MUNICIPAL D'AMSTERDAM...

Fragment katalogu wystawy prac polskich podczas olimpiady w Amsterdamie, w roku 1928

1929

18.03 – Wspomniany wyżej Treter prosi o wypożyczenie drzeworytu Marii Brodackiej pt. Footbaliści na wystawę „Sport w sztuce”, organizowaną przez Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego podczas Wystawy Krajowej w Poznaniu. Patrz także Piłkarze.

1.07 – Maria Brodacka podejmuje pracę w wydawnictwie Księgarnia Polska we Lwowie, ul. Akademicka 2a. Opracowuje tam dwubarwną okładkę i dział modeli mód do każdego numeru miesięcznika „Świat kobiecy”.

Czasopismo to miało charakter liberalny, feministyczny i pacyfistyczny, natomiast Maria zajmowała się wyłącznie modą. Nie była tam jedyną rysowniczką. Jest pewne, że projektowała okładki i niektóre ryciny w odmianie dwubarwnej.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Jedna z okładek „Świata Kobiecego” przygotowanych przez Marię Brodacką. Charakterystyczne MB widoczne w lewym dolnym rogu.

Oprócz tego istniała odmiana wielobarwna czasopisma z dopiskiem „Rekord”, w którym najprawdopodobniej nie publikowała.

1930

Maria Brodacka mieszkała przy ul. Polnej 44 m 10 w Warszawie.

13.06 – Maria Brodacka otrzymuje Świadectwo nr 39 odbycia studiów w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie od roku szkolnego 1925/26 do roku 1929/30. Studia uwieńczone egzaminem z rysunku jako przedmiotu nauczania w szkołach średnich ogólnokształcących i seminariach nauczycielskich, z wynikiem dobrym. W składzie komisji: Tadeusz Pruszkowski (przewodniczący), Karol Stryjeński, F. Kowalski, Tichy, B. Zborowski, W. Jastrzębowski, H. Czajkowski, F. Roliński, Lech Niemojewski, M. Kotarbiński.

20.11 – Maria Brodacka składa ślubowanie w Uniwersytecie Warszawskim za rektoratu dr Mieczysława Michałowicza. Rozpoczyna studia na seminarium nauczycielskim.

15.12 – Maria Brodacka otrzymuje świadectwo odejścia z Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie po wysłuchaniu 3 semestrów Wydz. Humanistycznego.

Od grudnia praktykowała na lekcjach rysunku w Gimnazjum Państwowym im. Juliusza Słowackiego przy ul. Nowowiejskiej 21, jak również w Seminarium Pedagogicznym przy Placu Trzech Krzyży 8 w Warszawie.

1932

1.07 – Maria Brodacka kończy współpracę z czasopismem „Świat Kobiecy” we Lwowie. Możliwe, że miało to związek ze stanem zdrowia Ojca.

1933

1.06 – Maria Brodacka otrzymuje dyplom nauczyciela szkół średnich, po odbyciu teoretycznych i praktycznych studiów pedagogicznych na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego i zdaniu egzaminu z wynikiem dostatecznym. Komisja stwierdza, że MB ma uprawnienia do nauczania rysunku jako przedmiotu głównego w szkołach średnich ogólnokształcących i seminariach nauczycielskich państwowych i prywatnych. Komisji egzaminacyjnej przewodniczył prof. dr B. Nawroczyński.

1934

To rok odejścia Ojca Marii, Władysława Brodackiego.

12.04 – 11.05 – Maria Brodacka uczestniczy w kursie kroju i modelowania dla artystów-plastyków w Warszawie, zorganizowanym przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Służba Obywatelska, ul. Wspólna 81.

W latach 1934-1935 odbywa bezpłatną praktykę nauczycielską w Państwowej Szkole Zawodowej Żeńskiej we Lwowie.

1935

Od 1.09 Maria Brodacka objęła kierownictwo Żeńskiej Szkoły Zawodowej Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet w Kutnie (przewodniczącą Związku była K. Oyrzanowska). ZPOK był organizacją feministyczną, powołaną dla wsparcia rządów marszałka Piłsudskiego.

1936

31.07 – Maria Brodacka kończy współpracę z Żeńską Szkołą Zawodową w Kutnie (patrz wyżej).

Od 1.09 Maria Brodacka podejmuje pracę w Państwowej Szkole Zawodowej Żeńskiej we Lwowie ul. Rozwadowskiego 8 jako nauczycielka rysunków zawodowych, praca ta trwa do roku 1940. Dyrektorem szkoły była Czesława Dewecha.

Od 1.12 była kierowniczką artystyczną działu krawieckiego w Spółdzielni Pracy Absolwentek Szkół Zawodowych we Lwowie, przy Placu Akademickim 3. Kierownikiem szkoły była Zofia Gańczakowska. Pracowała tam do 1.01.1937 r.

W owym czasie Maria Brodacka nazywana jest przez rodzinę „Mary” i tak też jest określana na wyciągach bankowych.

1938

19.07 – Maria Brodacka otrzymuje Świadectwo nr 172 ukończenia specjalnego kursu dla nauczycieli szkół zawodowych

17.08 – wakacyjny wyjazd Marii Brodackiej przez Śniatyń do Rumunii. Powrót 29.08.

1939

24.02 – Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wydaje Dyplom nauczyciela, uprawniający do nauczania rysunków odręcznych w szkołach zawodowych oraz nauki o ubiorach i rysunków z ćwiczeniami plastycznymi w szkołach przemysłowych (wg Rozporządzenia MWRiOP zostaje zaliczona do grupy 14 odzieżowej, podgrupy krawieckiej i bieliźniarskiej) oraz w szkołach dokształcających odzieżowych.

1.09. – wybucha II Wojna Światowa. W wyniku odniesionych ran odchodzi brat Marii, Stanisław. Wkrótce też uwięziona zostanie jego żona, Isia (Maria Brodacka z d. Jaxa-Rożen) i po ciężkim śledztwie zamordowana przez Niemców 14 czerwca roku 1940. Ich syn, Krystian zostaje zupełnym sierotą.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Isia Brodacka (z d. Jaxa-Rożen)

1940

Marzec

Rodzinie Brodackich pozostałej w Pustomytach pod Lwowem udaje się uniknąć deportacji na Syberię. Z przekazu rodzinnego wynika, że korzystając z zamieszania Maria Brodacka z Mamą uciekły z konwoju (oddaliły się z punktu zbornego „spokojnym krokiem”). Nie był to jedyny raz, gdy w nieśmiałej artystce obudził się duch rycerza, gdy szło o życie najbliższych. Do podobnej ucieczki doszło też w 1944 roku.

14.06 – Isia (mama Krystiana) Brodacka (z d. Jaxa-Rożen) zostaje zamordowana przez Niemców, jej syn Krystian zostaje zupełnym sierotą. Po dziecko przychodzą panowie w „skórzanych płaszczach”, by je wychować na Niemca. Przed zniemczeniem uratuje go ukochana piastunka, Franciszka, kategorycznie odmawiając wydania dziecka. „Kiedyście głupia, to go sobie trzymajcie” – odparł jeden z Niemców na odchodnem.

W mieszkaniu Brodackich na ul. Narbutta w Warszawie zostają zakwaterowani Ukraińcy w służbie niemieckiej. Jeden z nich bardzo lubi grać na rodowym fortepianie. Zachowują się dobrze i dzięki temu Franciszka Grec i mały Krystianek mogą przetrwać najtrudniejsze miesiące.

1941

Czerwiec

Najazd niemiecki na Związek Sowiecki. Niemcy wkraczają do Lwowa. Maria wraz z mamą Anną udają się do Warszawy, by pomóc Franciszce Grec w opiece nad Krystiankiem, który wita ich słowami: „starodynie przyjechały”.

3.09 – Anna Brodacka otrzymuje prawo do otrzymywania emerytury po zmarłym mężu. BGK funkcjonuje wówczas pod niemiecką okupacją jako „bank w stanie likwidacji” aż do października 1944 roku.

1942

26.05 – Maria Brodacka podejmuję pracę nauczycielki rysunków na jednorocznym kursie miejskim krawieckim Biel przy ul. Bugaj 14 (fakt ten potwierdzi później Helena Głowińska, zam. ul. Puławska 51, Warszawa). Pracę tę przerywa dopiero po wybuchu Powstania Warszawskiego.

1.09 – podejmuje również pracę w Prywatnej Żeńskiej Szkole Krawiecko-Bieliźniarskiej w Warszawie, przy ul. Górczewskiej, gdzie uczy rysunku. Pracę tę również kończy po wybuchu Powstania.

1943

Brodaccy zostają przez Niemców wysiedleni z Narbutta i przenoszą się do kamienicy na ulicy Miedzianej 1B mieszkanie nr 60 w Warszawie. Często bywają w gościach u Kazimierzostwa Moszczeńskich. Wszyscy z przejęciem opowiadają o kolejnych akcjach podziemia, np. o opanowaniu tramwaju przez czterech kospiratorów.

Kwiecień-maj

Małoletni Krystianek z dachu kamienicy przy Miedzianej obserwuje płonące Getto Warszawskie.

1944

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

1.08 – w dniu wybuchu Powstania Warszawskiego Brodaccy wraz z Franciszką Grec mieszkają na ulicy Miedzianej. Przed godziną 17 nagle zaczyna się strzelanina, która nie ustaje. Ku rozpaczy jej matki Anny, w tym czasie Maria Brodacka znajduje się poza domem i nie wiadomo, co się z nią dzieje. Po jakimś czasie zjawia się z powrotem, zziajana, zdyszana, mówiąc: „wszędzie są barykady. I ostrzał”.

Wszędzie na domach jak z podziemi pojawiają się biało-czerwone sztandary. Ludzie rzucają się sobie w ramiona z płaczem.

Powstanie Warszawskie, podobnie jak wielu innych Warszawiaków, Maria Brodacka wraz Matką i Piastunką oraz Bratankiem spędzają na nieustannej tułaczce i próbach przetrwania. Przenoszą się na ulicę Sienną do państwa Zubików. Potem na ulicę Konopczyńskiego, blisko ulicy Tamka. Powrót na Sienną i znów na Miedzianą, która nie była atakowana. Brodaccy biorą tam udział w budowie barykady.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Wysiedleni przez Niemców warszawiacy w drodze do Pruszkowa (źródło: wiki)

Październik – Wychodząc z Warszawy w odpowiednim momencie Brodaccy oddalają się od konwoju idącego do Pruszkowa. Opłacają chłopa, który wiezie ich furmanką w szczere pole i każe się wynosić. Wówczas Maria Brodacka biegnie do niemieckiego posterunku i skarży po niemiecku, że chcą jak najszybciej dostać się do obozu w Pruszkowie, chłop wziął pieniądze, a wozić nie chce. Niemiec daje chłopu w pysk, a ten posłusznie wiezie w stronę Pruszkowa. Po obu stronach drogi wszędzie co 50 metrów stoją uzbrojeni strażnicy, być może Ukraińcy lub Rosjanie. Ktoś informuje Brodackich, że w pobliskiej chacie mieszkańcy pomagają uchodźcom. Brodaccy każą chłopu zatrzymać wóz przed chatą i wchodzą do chaty. Ukraińcy udają, że nic nie widzą…

W chałupie zostają dobrze nakarmieni i nazajutrz we mgle udają się w dalszą drogę, lecz nie do Pruszkowa, a do Krakowa. Po wielodniowej wędrówce Maria Brodacka wraz z bratankiem Krystianem oraz matką Anną i ukochaną piastunką Franciszką Grec docierają do Krakowa. Tu Artystka podejmuje pracę w Spółdzielni z o. u. jako pracownica fizyczna w dziale I. Mieszkają wówczas na Bieżanowie-Kolonii w koszmarnych warunkach lokalowych.

Kraków wydawał się lwowiaczce Marii miastem niegościnnym, urzędniczym i „centusiowym”. Malarka wspominała, że tuż po przybyciu do miasta krakowianie rzucili się z pomocą, m. in. dawali pościel i poduszki. Po kilku jednak dniach niektórzy z ofiarodawców… prosili o zwrot poduszek. Podobne opinie o krakowianach mieli wówczas także inni lwowiacy.

W Krakowie zamieszkała jednak także Stefania Lew (zm. 2002 r.) – serdeczna przyjaciółka Marii ze Lwowa. Krąg znajomych i przyjaciół z dzieciństwa i młodości niewątpliwie złagodził przykrości życia w obcym sobie miejscu.

Lata 1945-1949

Być może w tym czasie powstaje rodzinna talia kart, wykonana przez Marię Brodacką.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

1945

1.06 – Śmierć Anny Brodackiej, matki Marii. Chorowała na gruźlicę.

Okazuje się, że ocalałe na Miedzianej w Warszawie mieszkanie zostało splądrowane. Obrazy Marii Brodackiej prawdopodobnie zabrał jakiś Niemiec. „Widać się podobały” – konstatowała po latach Artystka. Niektóre obrazy mogły się znajdować u przyjaciółki, Barbary Syniewskiej.

1.09 – Maria Brodacka podejmuje pracę nauczyciela rysunków w Państwowej Szkole Zawodowej Żeńskiej w Krakowie, przy ulicy Syrokomli 21.

W tym czasie małoletni bratanek Krystian założył z trzema kolegami organizację o nazwie Związek Chłopców Podziemnych, których celem statutowym było odkrywanie piwnic i „zwiedzanie ich”. Hymnem Związku była piosenka:

Raźno wiara maszeruje

Poprzez lochów huk

A przewodnik pokazuje

Gdzie najlepszy bruk

A gdy się coś kiedyś stanie

Gdy zginiemy tam

To ostatnie pożegnanie

Ślemy bliskim wam

Wbrew nazwie nie była to organizacja konspiracyjna (chłopcy w tym wieku kochają lochy i ukryte skarby), ale gdyby ówczesna bezpieka dowiedziała się o jej istnieniu, Maria Brodacka mogłaby mieć poważne kłopoty.

1948

20.09 – Maria Brodacka podejmuje pracę nauczycielki rysunku w Państwowym Liceum Dziewiarskim 1 stopnia w Krakowie.

Powstaje pierwszy znany nam powojenny obraz pt. Widok z okna domu przy ul. Pędzichów 11/5 w Krakowie.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

1949

29.12 – pierwszy znany nam powojenny rysunek Marii Brodackiej, przedstawia on zrujnowany Zamek Leski:

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Lata 1950.

To czas odrodzenia pracy twórczej Marii Brodackiej. Powstają cykle: Dolny Śląsk, Sandomierz, Wiśnicz, „Wyzwolenie”, Bałtyk. Artystka rozpoczyna też prace nad uwiecznieniem zabytków miasta Leska i jego okolic. Praktycznie każdego roku wakacje spędza w Lesku (choć nie tylko tam). Pasjonuje się motylami, które pojawiają się w okolicach Kamienia Leskiego. Są to pazie królowej, które potrafią szybować jak ptaki. Obecnie motyle są w Polsce coraz rzadsze.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Szkic Marii Brodackiej do jednego z obrazów w cyklu sandomierskim

1951

1.03 – Maria Brodacka otrzymuje etat we wspomnianej wyżej Państwowej Szkole Zawodowej Żeńskiej w Krakowie, jednakże

1.09 – podejmuje pracę w Technikum Odzieżowym pod tym samym adresem jako dekoratorka.

1951/1952

W tym czasie Maria Brodacka pracowała również jako nauczyciel rysunku i historii sztuki w Państwowym Liceum Bibliotekarsko-Księgarskim w Krakowie.

1953 – Maria Brodacka zostaje przyjęta do Związku Polskich Artystów Plastyków.

1955

Od maja zostaje stałą dekoratorką w Rzemieślniczej Spółdzielni Pracy Bieliźniarzy przy ul. Długiej w Krakowie. Zajmuje się tworzeniem dekoracji witryn sklepowych punktów usługowych, oraz okolicznościowych podczas świąt państwowych. Dekoruje również świetlice dla dzieci, maluje ręczne zaproszenia na uroczystości, wykonuje setki rysunków do laboratorium, sporządza napisy, wywieszki, plansze dekoracyjne, opracowuje graficznie albumy pamiątkowe.

1.09 – podejmuje pracę w Zespole Szkół Odzieżowych nr 1 w Krakowie przy ulicy Dietla 45. Jest wychowawczynią zespołu.

Październik- Listopad. Ministerstwo Kultury i Sztuki dokonuje zakupu jej prac z Okręgowej Jesiennej Wystawy Plastyki ZPAP w Pałacu Sztuki w Krakowie. Są to: Dzierżoniów-Mały Rynek (gwasz) i Dzierżoniów-stare domki (tusz)

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Jedna z wersji pracy o Dzierżoniowie

1956

Maj – na Wiosennej Okręgowej Wystawie Plastyki ZPAP w Krakowie w Pałacu Sztuki, Maria Brodacka wystawia akwarelę pt. „W pełni lata”.

Listopad – na wystawie malarstwa krakowskiego okręgu ZPAP wystawia akwarelę zatytułowaną „Sad” oraz „Dęby”.

1961

15.12 – umiera w Krakowie ukochana piastunka Krystiana Brodackiego, Franciszka Grec. Wcześniej była również ukochaną nianią małej Marii i Staszka Brodackich. W wieku 8 lat została przez Brodackich zabrana na służbę z chłopskiego domu w Przybyszówce (obecnie część Rzeszowa). Dzieci kochały ją tak bardzo, że czasami trzymały ją za nos, nie chcąc puścić.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Franciszka Grec. Szkic Marii Brodackiej z roku 1935

1966

Maria Brodacka otrzymuje odznakę 1000-lecia Państwa Polskiego.

1968

1.04 – Maria Brodacka kończy pracę w Spółdzielni wyżej wymienionej.

1969

31.08 – kończy pracę w Zespole Szkół Odzieżowych nr 1 w Krakowie.

Lata 1970.

Maria Brodacka tworzy takie cykle, jak Beskidy i Podhale, kontynuuje uwiecznianie Leska i jego okolic, prawdopodobnie ostatecznych kształtów nabierają też cykle Sierotka Marysia oraz Czarodziejski Rumak, nad którymi pracuje od wielu lat.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Obrazek z cyklu Sierotka Marysia

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Obrazek z cyklu Czarodziejski koń

1973

8.05 – w warszawskiej Zachęcie odbywa się Sztuka Książki – Ogólnopolska Wystawa Grafiki Książkowej pod patronatem MKiS i ZPAP. Nie wiemy, jakie prace Maria Brodacka wystawiła, ale domyślamy się, że mogły to być projekty ilustracyjne do Sierotki Marysi oraz Czarodziejskiego Rumaka.

1975

12-31.05 – Maria Brodacka otwarła wystawę swych akwareli w Klubie Wychowanków UJ przy ul. Świerczewskiego 1 w Krakowie. Organizatorem było Stowarzyszenie Absolwentów UJ. Wystawiła 23 prace, w tym Świerki na Gubałówce.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

19.07-15.08 – Wystawa akwareli miała miejsce również w Domu Kultury w Lesku (w synagodze), gdzie Malarka pokazała 70 prac. Tematyka bardzo szeroka: urbanistyka i ty, Lesko i okolice, wiosna i zima w Krynicy, Gubałówka, domki w Porębie Wielkiej, Widok z mego okna, ogród botaniczny w Krakowie, Giewont w chmurach, Zima w Krynicy, Domki w Porębie.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Maria Brodacka, Widok na Lesko zza Sanu. W tle majaczy góra Czuhlnia.

1976

Lato

Marzeniem każdego artysty jest wyjazd do Włoch. Dzięki uzyskanemu stypendium Maria Brodacka odwiedza Rzym, Sorrento i Sycylię. Z podróży tej zachowało się niewiele obrazów. Co jednak zwraca uwagę to poszukiwanie zupełnie nowego stylu malowania i próby przenoszenia go na rzeczywistość leską.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Próba nowego stylu: Sycylia

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Próba nowego stylu: Park Leski

Lata 80.

Z uwagi na pogłębiającą się chorobę oczu, Artystka maluje coraz rzadziej. Chętniej sięga po ogólnodostępne środki rysownicze, takie jak ołówek, kredka, długopis i flamastry. Chętnie rysuje razem z wnukiem, Jakubem, który wraz z Rodzicami (Klarą i Krystianem) co roku spędza wakacje w Lesku. Pod koniec lat 80. Maria Brodacka na stałe przenosi się do rodzinnego Leska.

Kalendarium życia Marii Brodackiej 1904-1991

Laurka dla wnuczka, Jakuba

1991

19.01 – odejście Marii Brodackiej. Pozostawia po sobie ogromny dorobek artystyczny, który staramy się ukazać na niniejszej stronie.

Opracowanie: Krystian Brodacki

Redakcja i uzupełnienia: Jakub Brodacki

Otagowano .Dodaj do zakładek Link.

Możliwość komentowania została wyłączona.